In de afgelopen decennia hebben de digitale fotografie, de smartphone en de sociale media ervoor gezorgd dat we dagelijks zeer veel beelden te verwerken krijgen en zelf toevoegen zonder dat we er veel aandacht aan schenken. Misschien is het zelfs zo dat deze verminderde aandacht niet alleen voor beelden maar voor alles geldt. Deze verminderde aandacht is verklaarbaar maar moeilijk te begrijpen. Vrijwel iedereen zal op de vraag 'wat is voor jou belangrijk in het leven' een antwoord geven waarin aandacht een centrale rol speelt. Familie, vrienden, natuur of kunst, zonder aandacht zie je (meer) over het hoofd waardoor de waardering van deze personen en dingen niet meer verder komt dan een duimpje.
Aandacht kost tijd, meer tijd dan het klikken op een duimpje of share button. Om aandacht aan iets of iemand te kunnen geven moet je dus wel beschikken over tijd. 'Je moet er tijd voor vrijmaken', zegt men dan vaak. Dat tijd moet worden vrijgemaakt voor iets dat belangrijk genoeg is om er tijd voor vrij te maken betekent dat tijd tot dan toe niet optimaal is besteed. Het 'tijd vrijmaken' zou voorkomen moeten worden. 'Dit is echter makkelijker gezegd dan gedaan', is vervolgens een veelgehoorde reactie. De oorzaak van het 'feit' dat het optimaal besteden van de beperkte tijd die je als mens hebt moeilijk is, ligt vrijwel volledig in de mens zelf.
Om de juiste keuzen wat betreft tijdsbesteding te maken moet je weten wat de optimale tijdsbesteding is. Vervolgens is het de (met de voorgaande vraag verweven) vraag of we altijd van te voren kunnen weten wat de optimale tijdsbesteding is.
Een eerste goede tijdsbesteding lijkt het voorzien in basisbehoeften. Om in leven te blijven, heeft een mens eten, drinken, kleding en onderdak nodig. Hoeveel tijd hiervoor nodig is, is tegenwoordig moeilijker te zeggen dan in de tijd van de jager-verzamelaars. Door de ingebruikname van geld houden de meeste mensen zich hier tegenwoordig niet meer direct mee bezig. In de huidige kapitalistische samenleving is een topbankier hier veel minder tijd aan kwijt dan een bejaardenverzorger. Voor iemand die leeft van rendement uit eerder opgebouwd vermogen is de hieraan te besteden hoeveelheid tijd zelfs nihil.
Mensen zijn voor een optimale tijdsbesteding afhankelijk van de tijdsbesteding van anderen. Tijd is geld en dus kan tijdsbesteding door de één tot geld voor de ander leiden en andersom. Mensen proberen elkaar via bedrijven dan ook te verleiden tot het besteden van tijd/geld waardoor ze hier zelf meer van krijgen. Veel van deze pogingen vinden tegenwoordig plaats via sociale media. Sociale media maken hierbij gebruik van de basisbehoefte van de mens om sociale contacten aan te gaan. Het grote gemak waarmee via deze sociale media een (kwalitatief vaak slecht) contact kan worden gelegd, lijkt te vergelijken met het gemak waarmee een mens tegenwoordig aan goedkope ongezonde voeding kan komen. Als je hier als mens niet bewust mee bezig bent kan het gebruik van sociale media leiden tot iets dat 'sociale obesitas' genoemd zou kunnen worden. Het gevolg is dat veel van je tijd/geld wegvloeit naar gebeurtenissen in de tijdlijn en aangeprezen producten die achteraf beter had kunnen worden besteed.
Uit het voorgaande zou kunnen worden afgeleid dat het besteden van tijd aan basisbehoeften als eten, drinken, kleding en onderdak, niet alleen een goede tijdsbesteding is omdat je hiermee in leven blijft, maar zelfs een noodzaak is om anderen geen tijd/geld te ontnemen en daarmee ongelijkheid en daarmee samenhangende problemen te veroorzaken waardoor deze anderen (veel) meer tijd/geld kwijt zijn aan de basisbehoeften of zelfs onvoldoende tijd/geld hebben om in hun basisbehoeften te voorzien. De gevolgen van het afpakken van tijd/geld zijn uiteraard het best zichtbaar in de armste landen ter wereld, echter ook de hoge huizenprijzen in combinatie met achterblijvende loonstijgingen in eigen land zijn hier deels een gevolg van.
Ongelijkheid en de daarmee samenhangende problemen zijn een logisch gevolg van het huidige Neoliberalisme waarin mensen zich laten leiden door hun met de dieren gemeenhebbende 'instinct' om voor zichzelf en hun familie zoveel mogelijk te verzamelen zonder dat er een rationele overheid is die ingrijpt om de samenleving als geheel te beschermen tegen de nadelige gevolgen van dit vanuit samenlevingsniveau als irrationeel te beoordelen gedrag. Een mens met veel geld is haar/zijn leven immers niet zeker in een samenleving zonder geld en wordt bij de aanblik van de omringende armoede mogelijk af en toe zelfs gekweld door zijn geweten. (Omdat tijd en geld gelijk zijn, is het verschil tussen de (ultra)rijke en de klassieke slavendrijver mogelijk minder groot als de meesten geneigd zijn te denken.)
Helaas voor de minder vermogenden onthoudt de overheid zich in de EU niet alleen van het voorkomen en tegengaan van ongelijkheid en de daaraan verbonden nadelige gevolgen voor een samenleving. Via de kwantitatieve versoepeling door de ECB (in plaats van bijvoorbeeld helikoptergeld) ter stimulering van de economie lijkt de ongelijkheid alleen maar groter te worden. Verder lijken ook bij een toekomstige crisis belastingbetalers (niet degenen die door hun rijkdom de belasting weten te ontduiken) op te zullen moeten draaien voor gevolgen van wanpraktijken bij banken en daaraan gelieerde bedrijven binnen de EU waarvan de opbrengsten tijdens de 'vette jaren' ten goede komen aan vermogende aandeelhouders.
Mocht er naast de tijdsbesteding aan basisbehoeften nog tijd/geld over zijn, dan lijkt de optimale besteding daarvan zodanig te 'moeten' zijn dat je er (ook bezien vanuit het niveau van de samenleving) geen spijt van krijgt of slechte gevoelens bij hebt (welke bijvoorbeeld veroorzaakt worden door het conflict tussen de feitelijke ongelijkheid in de samenleving en de normatieve idee van gelijkheid, of het conflict tussen feitelijke milieuvervuiling en de idee dat we anderen nu en na ons niet mogen belasten met onnodige milieuvervuiling). Analoog met de van zijn 'categorische imperatief' bekende filosoof Kant, zou gezegd kunnen worden dat ook als iedereen dezelfde (soort en mate van) tijdsbesteding zou kiezen (en kunnen kiezen), de wereld en de samenleving leefbaar zou moeten blijven, nu en later.
Om tijd over te houden (en niet vrij te hoeven maken) lijkt het belangrijk om bij elke directe besteding van tijd/geld en vóór het akkoord gaan met een contract/overeenkomst die leidt tot het besteden van tijd/geld na te gaan of er een (beter/goedkoper) alternatief is (zonder hieraan te veel tijd kwijt te zijn :-)). Voor mensen die een overschot aan tijd/geld hebben (vermogen en/of een hoge beloning) is de optimale besteding waarschijnlijk het (pogen tot) opheffen van de ongelijkheid waardoor de anderen minder tijd kwijt zijn aan het voorzien in hun basisbehoeften, er minder door ongelijkheid veroorzaakte problemen in de samenleving zijn en er een psychische beloning voor de 'gulle gever' is (in tegenstelling tot het (creatief tot zwijgen te brengen) schuldgevoel). Doordat meer mensen tijd zullen overhouden voor andere dingen dan het voorzien in eerste levensbehoeften zullen er meer mensen zijn die de wereld mooier kunnen (proberen te) maken door zich bijvoorbeeld bezig te houden met kunst, natuur, sport of door meer tijd te besteden aan familie en 'echte' vrienden. Hiervoor lijkt echter ook nodig dat mensen inzien dat het mogelijk beter is geld voor eerste levensbehoeften te reserveren dan te besteden aan extra luxe in de vorm van een (te) groot huis of aan door gewiekste marketingmedewerkers aangeprezen onzinproducten en -diensten.